Thông tư áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức trong các cơ quan thanh tra nhà nước và cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân, địa điểm tiếp công dân.
Thông tư gồm 12 quy tắc ứng xử liên quan đến trang phục, tác phong làm việc, giao tiếp qua điện thoại, thư điện tử và trên mạng xã hội, việc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý và ứng xử giữa công chức, viên chức với cấp trên và với đồng nghiệp, ứng xử với cơ quan, tổ chức, cá nhân có quan hệ công tác và cơ quan thông tin, báo chí và tổ chức, cá nhân nước ngoài. So với Quy tắc ứng xử của cán bộ thanh tra tại Quyết định số 1860/QĐ-TTCP ngày 06/9/2007 của Tổng Thanh tra Chính phủ, Thông tư đã bổ sung 02 quy tắc quan trọng là Giao tiếp qua điện thoại, thư điện tử và trên mạng xã hội (Điều 5) và Ứng xử trong thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân (Điều 11).
Một số quy tắc quan trọng mà cán bộ, công chức, viên chức ngành Thanh tra phải tuân thủ là:
Khi ứng xử trong thực hiện nhiệm vụ thanh tra, cán bộ, công chức, viên chức phải nêu cao ý thức trách nhiệm phòng, chống tham nhũng và thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Có thái độ thận trọng, khách quan, toàn diện khi xem xét, đánh giá sự việc; Đặc biệt, phải báo cáo với người ra quyết định thanh tra hoặc trưởng đoàn thanh tra khi cán bộ, công chức, viên chức thanh tra có mối quan hệ với đối tượng thanh tra có thể ảnh hưởng không đúng đắn đến việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ; Tránh các quan hệ xã hội có thể dẫn đến việc nhân nhượng trong hoạt động thanh tra; Kịp thời cung cấp thông tin, báo cáo với người ra quyết định thanh tra hoặc trưởng đoàn thanh tra khi phát hiện các hành vi tham nhũng, tiêu cực.
Khi thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, phải bảo đảm công khai, khách quan, dân chủ, kịp thời; Luôn tôn trọng, lắng nghe, tận tình giải thích cặn kẽ những thắc mắc liên quan đến nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; Có thái độ đúng mực, lắng nghe, tiếp nhận đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh hoặc ghi chép đầy đủ, chính xác nội dung mà người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trình bày…
Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, phải quán triệt quan điểm, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước; Thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thấm quyền, trình tự quy định; Kịp thời hướng dẫn, giúp người khiếu nại, tố cáo hiểu và thực hiện đúng quy định của pháp luật; Bảo đảm các đề nghị của tổ chức và cá nhân được giải quyết đúng pháp luật; Khi xác minh, kết luận, kiến nghị phải thận trọng, khách quan; Trường hợp hồ sơ giải quyết khiếu nại, tố cáo có sai sót, chậm trễ phải thực hiện việc xin lỗi theo quy định; Nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật có thể gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân thì báo cáo với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền để áp dụng biện pháp ngăn chặn kịp thời.
Trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng, ngoài việc tuân thủ các quy tắc ứng xử trong thực hiện nhiệm vụ thanh tra, cán bộ, công chức còn phải tuân thủ các nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục xác minh tài sản, thu nhập và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật; Cung cấp thông tin, báo cáo trung thực về công tác phòng, chống tham nhũng cho cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật; Tạo điều kiện để Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận, doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề, cơ quan báo chí, nhà báo, công dân, Ban thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng... tham gia phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định những việc cán bộ, công chức, viên chức không được làm trong hoạt động này như lợi dụng danh nghĩa cán bộ, công chức, viên chức thanh tra để thực hiện hành vi trái pháp luật; Lạm quyền, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho đối tượng thanh tra; Tư vấn, môi giới liên quan đến những công việc thuộc thẩm quyền giải quyết của mình gây phương hại đến lợi ích quốc gia, đến cơ quan, đơn vị; Nhận quà tặng của đối tượng thanh tra dưới mọi hình thức (trường hợp không từ chối được phải báo cáo Người ra quyết định thanh tra hoặc Trưởng đoàn thanh tra); Kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý trái pháp luật; Tiết lộ thông tin, tài liệu về nội dung thanh tra; Gây phiền hà, cản trở người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; Trả thù, đe dọa người tố cáo hành vi vi phạm của mình; Phân biệt đối xử trong khi tiếp công dân; Bao che cho hành vi tham nhũng; Tiết lộ thông tin về tài sản, thu nhập của người được xác minh trái pháp luật…
Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/5/2021 thay thế cho Quyết định số 1860/QĐ-TTCP. Cán bộ, công chức, viên chức ngành Thanh tra khi thi hành nhiệm vụ, công vụ, ngoài việc thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của Thông tư này còn phải thực hiện các quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công sở, các quy định về quyền và nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức và những việc cán bộ, công chức, viên chức không được làm theo các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Đính kèm Thông tư số 01/2021/TT-TTCP:
TT_01_TTCP.PDF
Tác giả: Thanh Tùng