Ấn phẩm mới về Khoa học và Công nghệ hạt nhân để thích ứng và chống chịu với khí hậu cung cấp các nghiên cứu điển hình về các dự án do IAEA hỗ trợ ở các quốc gia nơi kỹ thuật hạt nhân được sử dụng để giải quyết các thách thức liên quan đến khí hậu, nước và biển. Ấn phẩm đưa ra một loạt các kỹ thuật hạt nhân hiện có hỗ trợ quản lý đất và nước bền vững, nông nghiệp thông minh với khí hậu, hệ thống sản xuất lương thực, phân tích phát thải khí nhà kính, bảo vệ bờ biển và quan trắc biến đổi đại dương.

“Thế giới đang phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp về khí hậu đe dọa cuộc sống và sinh kế của con người”, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi, người sẽ tham dự COP26 tại Glasgow, cho biết khi nhấn mạnh vai trò của năng lượng và công nghệ hạt nhân trong việc giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu. “Các kỹ thuật hạt nhân cung cấp một cách hữu hình để ứng phó với thách thức này, chẳng hạn như tạo giống cây trồng khỏe hơn, bảo vệ nguồn nước khan hiếm và hơn thế nữa - hiện tại và trong tương lai.”

Tại COP26 vào tháng 11, các nhà lãnh đạo thế giới sẽ xem xét cam kết năm 2015 của mình từ Paris để hạn chế mức tăng nhiệt độ xuống dưới 2°C và hướng tới mục tiêu cao hơn 1,5°C. Theo COP26 Explained, thế giới hiện chưa đi đúng hướng để đạt được mục tiêu này, và nhiều thảm họa lũ lụt, cháy rừng, thời tiết khắc nghiệt và sự hủy diệt các loài sinh vật dự kiến sẽ xảy ra vào năm 2100.

IAEA sẽ tham gia tích cực vào COP26 để thu hút sự chú ý đến vai trò của năng lượng hạt nhân trong việc giảm thiểu biến đổi khí hậu và nâng cao nhận thức về cách thức khoa học và công nghệ hạt nhân đã hỗ trợ đáng kể cho các nỗ lực thích ứng và quan trắc biến đổi khí hậu. IAEA sẽ ban hành một báo cáo riêng vào ngày 15 tháng 10 về tầm quan trọng của năng lượng hạt nhân - một nguồn năng lượng carbon thấp - trong quá trình chuyển đổi năng lượng sạch để đạt được một thế giới cân bằng trong việc phát thải khí nhà kính.

“Chúng ta cần chuyển lời nói thành hành động và chúng ta nên làm điều đó bằng cách sử dụng mọi công cụ khoa học hiện có, bao gồm cả công nghệ hạt nhân,” Grossi nói. “IAEA là một đối tác đã được ghi nhận về hành động vì khí hậu và sẽ đóng góp vào các cuộc thảo luận tại COP26 ở Glasgow về cách đẩy nhanh các giải pháp. Chúng tôi hy vọng tài liệu này đóng vai trò là tài liệu tham khảo có giá trị cho các đối tác tiềm năng của chúng tôi. ”

Trong giai đoạn 2012 - 2020, IAEA đã giúp 102 quốc gia và vùng lãnh thổ thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu thông qua 481 dự án hợp tác kỹ thuật có mục tiêu, với tổng giải ngân khoảng 112 triệu euro.

Hơn 70% các dự án liên quan đến thích ứng với khí hậu của IAEA tập trung vào các hoạt động nông nghiệp thông minh với khí hậu và tối ưu hóa sản xuất vật nuôi và cây trồng. Điều này bao gồm sự phát triển thông qua việc lai tạo đột biến các giống cây trồng cải tiến mới, chẳng hạn như cà chua và đậu nành có thể phát triển mạnh trong điều kiện môi trường thay đổi, hoạt động tốt hơn trong môi trường khắc nghiệt hoặc chống lại các mầm bệnh mới. Các kỹ thuật hạt nhân có thể được sử dụng để ngăn chặn côn trùng gây hại như ruồi giấm hoặc muỗi để chống lại bệnh do vi-rút Zika, bệnh sốt xuất huyết và các bệnh khác, cũng như để theo dõi sự xói mòn đất do mưa lớn gây ra.

Như giải thích trong tài liệu mới này, IAEA cũng hỗ trợ sự hiểu biết về tính sẵn có và chuyển động của nước bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Ví dụ, những thông tin như vậy có thể cho biết những trận mưa lớn bắt nguồn từ nước biển bốc hơi hoặc ước tính tuổi và vị trí của các nguồn nước ngầm có giá trị mà con người không nhìn thấy. Tài liệu cũng đề cập đến các chủ đề khác như kỹ thuật hạt nhân được sử dụng để giải quyết sự gia tăng mực nước biển và axit hóa đại dương như thế nào.

(Tổng hợp từ: www.varans.vn/tin-tuc/4495/truoc-cop26-iaea-dua-ra-bao-cao-ve-vai-tro-cua-khoa-hoc-va-cong-nghe-hat-nhan-trong-thich-ung-voi-bien-doi-khi-hau.html).

Nguyễn Phạm Thu Hiền